- Geavanceerde AI produceert zeer realistische digitale AI-dubbelgangers, en dat roept belangrijke vragen op over identiteitsbeveiliging en persoonlijke privacy.
- Het creëren van AI-dubbelgangers leidt tot flink wat bezorgdheid op het ethische vlak, vooral met betrekking tot authenticiteit en het repliceren van iemands gelijkenis zonder diens toestemming.
- De huidige wettelijke kaders kunnen maar moeilijk de unieke problemen aanpakken die worden veroorzaakt door AI-gegenereerde beelden, en dat brengt aan het licht dat er dringend behoefte is aan geactualiseerde regelgeving ter bescherming van individuele rechten.
- ExpressVPN, bekend om zijn premium VPN-download, onderzoekt de evoluerende wereld van AI-dubbelgangers, en legt daarbij de nadruk op de noodzaak van toestemming van de gebruiker en robuuste privacybescherming.
- Hoewel AI-dubbelgangers een revolutie teweeg kunnen brengen in gepersonaliseerd leren en geestelijke gezondheidszorg, zijn voor de ontwikkeling en het gebruik ervan zorgvuldige ethische overwegingen nodig, evenals streng toezicht om ervoor te zorgen dat ze de samenleving ten goede komen zonder de individuele privacy in gevaar te brengen.
Ken je Lensa AI nog? In december 2022 werden de feeds van sociale media overspoeld met wonderlijk mooie afbeeldingen van onze vrienden in fantastische omgevingen, dankzij een door AI aangedreven foto-app die destijds een ware rage was.
Hoewel het maken van die afbeeldingen leuk was, moet je je afvragen hoe het zou zijn als je gezicht op een vergelijkbare manier zou worden gebruikt, maar zonder jouw toestemming? Dat is een reële mogelijkheid, aangezien veel mensen nu gebruik maken van diensten die hun gezicht scannen en er weinig regels zijn die toezicht houden op wat wel en niet is toegestaan als het gaat om wie de eigenaar is van jouw gelijkenis.
Welkom in de wereld van AI-dubbelgangers waar, zonder dat je dat weet, jouw digitale tweeling misschien al bestaat in de enorme netwerken van het internet. Welke implicaties hebben AI-dubbelgangers voor de persoonlijke identiteit als jouw gezicht zonder je toestemming kan worden gedupliceerd? En hoe gaan we om met de vervagende grens tussen het reële en het kunstmatig gegenereerde?
Dat zoeken we uit.
Spring naar…
Hoe door AI gegenereerde gezichten zijn geëvolueerd
Het fenomeen dubbelgangers
Juridische en ethische implicaties
De uitdagingen van AI-dubbelgangers aanpakken
Hoe je je digitale identiteit kunt beschermen
Kan het hebben van een AI-dubbelganger ooit iets goeds zijn?
De evolutie van AI-dubbelgangers
De reis van AI bij het creëren van hyperrealistische gezichten start met de aanzienlijke vooruitgang op het gebied van machinaal leren, vooral met de introductie van Generative Adversarial Networks (GAN’s) halverwege de jaren 2010. GAN’s zijn oorspronkelijk ontwikkeld om digitale kunst te creëren en omvatten twee neurale netwerken die met elkaar concurreren: het ene genereert nieuwe beelden, terwijl het andere evalueert hoe realistisch ze zijn. Deze technologie breidde zich al snel uit buiten de kunst, verbeterde computervisiesystemen en zorgde voor realistische simulaties voor AI-training.
De toepassing van GAN’s bereikte een nieuw niveau van publieke interactie met de lancering van de website ThisPersonDoesNotExist door softwareontwikkelaar Phillip Wang. Op de site genereert elke vernieuwing een nieuw gezicht, levensecht en toch volledig fictief, en laat zo de kracht en creativiteit van GAN-technologie zien. Wang gebruikte, geïnspireerd door een gesprek met AI-onderzoeker Ian Goodfellow, een door Nvidia A.I. Labs ontwikkeld model om zijn algoritme te trainen met meer dan 70.000 afbeeldingen met hoge resolutie met als resultaat gezichten die onze ideeën over originaliteit en authenticiteit uitdagen.
Hyperrealisme in actie
De hedendaagse door AI gegenereerde gezichten, waarvan uit onderzoek blijkt dat ze nog reëler zijn dan echte menselijke gezichten, zijn niet alleen gemaakt om te verbazen, maar ook om te worden gebruikt in materiaal als reclame- en marketingafbeeldingen. Ze zien er niet alleen echt uit, maar kunnen ook snel en vrijwel kosteloos worden gemaakt. Deze digitale wezens bieden een efficiënt alternatief voor menselijke modellen.
Een goed voorbeeld van AI-efficiëntie op commercieel gebied is Aitana Lopez, een volledig door AI gegenereerd model met meer dan 311.000 volgers op Instagram. Lopez is opgericht door The Clueless, een ontwerpbureau uit Barcelona, en fungeert als influencer die interactie heeft met fans en echte producten promoot. Het bureau zei dat ze Lopez hebben gemaakt omdat het personage betrouwbaarheid en efficiëntie biedt, waardoor de kosten en logistieke uitdagingen van het inhuren van menselijke modellen worden verminderd.
Het fenomeen AI-dubbelgangers
Zoals we hebben gezien bij de evolutie van door AI gegenereerde gezichten, hebben de mogelijkheden van AI indrukwekkende nieuwe hoogten bereikt, waarbij gebruik wordt gemaakt van geavanceerde algoritmen om hyperrealistische digitale figuren te produceren. Deze overgang — van traditionele digitale kunst naar het creëren van levensechte, interactieve modellen — is het bewijs van een aanzienlijke sprong in de AI-technologie. Maar als we dit verder onderzoeken, komen we een fenomeen tegen dat het fantastische met het vertrouwde combineert: AI-dubbelgangers.
Het concept van een dubbelganger – iemand die griezelig veel op jou lijkt maar geen familie is – komt voort uit de Duitse ‘Doppelgänger’, spoken die traditioneel dienden als onheilspellende voorbode van iemands ongeluk of ondergang. Vandaag de dag heeft dit eeuwenoude concept een technologische transformatie ondergaan. Met behulp van AI worden op digitale wijze gelijkenissen van echte mensen gecreëerd die mogelijk een afzonderlijk online bestaan kunnen leiden.
In de entertainmentindustrie wordt AI bijvoorbeeld gebruikt om digitale versies van overleden acteurs voor films te maken, waardoor nostalgische personages weer op het scherm verschijnen. Een opmerkelijk voorbeeld is Peter Cushing in Star Wars: Rogue One, waar AI en CGI werden gebruikt om zijn optreden als Grand Moff Tarkin na te bootsen, ondanks dat de acteur in 1994 was overleden.
We voeden AI ons digitale zelf
Apps als Lensa AI maakten het mogelijk gewone selfies om te zetten in gestileerde portretten die doen denken aan fantasiewerelden. Deze apps maken gebruik van geavanceerde AI-algoritmen die zijn getraind op enorme datasets van artistieke stijlen en menselijke kenmerken, waardoor ze ons gezicht in verschillende creatieve vormen kunnen repliceren en opnieuw vormgeven.
Deze aanvankelijke fascinatie heeft zich sindsdien ontwikkeld tot serieuzere toepassingen. AI helpt ons nu bij het samenstellen van onze professionele beelden; het maakt de perfecte LinkedIn-foto, maakt cv’s op maat en produceert zelfs gepersonaliseerde videocontent voor merkontwikkeling. Wat begon als een leuk experiment met onze digitale identiteit, is uitgegroeid tot een hulpmiddel voor persoonlijke en professionele zelfpresentatie.
Ook in de klantenservice worden AI-dubbelgangers werkelijkheid. Bedrijven maken gebruik van door AI aangestuurde digitale personages die met klanten kunnen communiceren met behulp van de gezichtsuitdrukkingen en de stem van menselijke klantenservicemedewerkers, waardoor een persoonlijke en boeiende klantervaring wordt geboden.
Dezelfde technologie helpt ons ook deepfakes te creëren. Deze zeer realistische en overtuigende, door AI gegenereerde afbeeldingen, video’s en spraakfragmenten kunnen iedereen valselijk weergeven in verzonnen scenario’s.
Met elke geüploade selfie, elk gedeeld stemfragment en elke geplaatste video dragen we actief bij aan de AI die meedogenloos leert van onze digitale sporen. Wanneer we foto’s uploaden naar sociale media of rechtstreeks naar AI-systemen, worden deze afbeeldingen opgeslagen en ondergaan ze een transformatie waardoor ze van momentopname veranderen in waardevolle data voor AI-training. Zo werkt dit proces:
- Onze digitale upload vormt de grondstof voor AI-leren.
- Deze beelden worden vervolgens getagd en gecategoriseerd, soms zelfs geanonimiseerd, om ze voor te bereiden op de volgende fasen.
- De getagde afbeeldingen voeden algoritmen zoals GAN’s, die geleidelijk menselijke kenmerken leren herkennen en repliceren.
- AI gebruikt deze training om nieuwe, unieke gezichten te creëren die griezelig levensecht, vertrouwd of stilistisch veranderd kunnen zijn, maar gebaseerd zijn op echte mensen.
Dit betekent dat AI mogelijk een AI-versie van jou kan creëren met slechts kleine verschillen (dat wil zeggen jouw AI-dubbelganger) en dat je er misschien nooit iets van zult weten. Dit roept aanzienlijke ethische bezorgdheid op over wie onze digitale gelijkenissen controleert en gebruikt. Wanneer AI onze gezichten kan repliceren voor advertenties of politieke campagnes zonder onze uitdrukkelijke toestemming, vervaagt dit de grenzen tussen persoonlijke autonomie en technologische uitbuiting.
Dit benadrukt urgente vragen: wie heeft werkelijk controle over deze door AI gegenereerde beelden? Wie bezit de rechten op deze digitale identiteiten?
Juridische en ethische implicaties van AI-dubbelgangers
De opkomst van AI-dubbelgangers brengt een hele reeks juridische en ethische uitdagingen met zich mee, vooral op het gebied van eigendom en controle. Deze digitale entiteiten, die op echte individuen lijken, navigeren door een duister gebied tussen originele creatie en directe replicatie, waardoor aanzienlijke hiaten in de huidige kaders voor auteursrecht en identiteitsrechten worden blootgelegd.
Juridische onzekerheden
De huidige rechtssystemen zijn slecht toegerust om de nieuwe problemen van AI aan te pakken. In de VS betekent het vertrouwen op verouderde auteursrechtwetten bijvoorbeeld dat belangrijke aspecten van door AI gegenereerde content voor het grootste gedeelte niet worden getoetst in de rechtbank. Dit scenario weerspiegelt de vroege juridische uitdagingen waarmee we te maken kregen tijdens de opkomst van AI-kunst, wat erop wijst dat de samenleving nieuwe juridische precedenten nodig heeft om het auteursrecht in het tijdperk van AI te verduidelijken.
Neem het geval van Scarlett Johansson, die een rechtszaak aanspande tegen een AI-app genaamd Lisa AI: 90s Yearbook & Avatar, omdat ze haar beeltenis zonder toestemming in hun advertenties hadden gebruikt. De app creëerde een advertentie waarin het leek alsof Johansson het product onderschreef, wat leidde tot verwarring en mogelijke reputatieschade. De juridische stappen die Johansson ondernam, leidden ertoe dat de advertentie werd verwijderd van online platforms; dit vestigt de aandacht op de juridische strijd waarmee beroemdheden te maken krijgen als hun digitale beeltenis ongeoorloofd wordt gebruikt.
Ondertussen is de AI-wet van de EU weliswaar een stap in de richting van duidelijkheid op het gebied van regelgeving, maar die heeft nog steeds geen specifieke bepalingen over het eigendom van door AI gegenereerde content; dat wijst op een hapsnap aanpak van opkomende uitdagingen.
Complexiteit van auteursrechten
De uitdaging bij door AI gegenereerde content is het vaststellen van originaliteit en auteurschap. Gezien het feit dat AI vaak bestaande data combineert om iets nieuws te creëren, blijven we ons afvragen: is de output origineel, of slechts een afgeleide van de trainingsdata? De Amerikaanse ‘fair use’-doctrine biedt enige speelruimte voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal om transformatieve werken te creëren, maar de grenzen van wat als ‘transformatief’ wordt beschouwd, blijven een actueel onderwerp in het juridische debat.
Sommige bedrijven erkennen deze problemen en gaan partnerschappen aan om ervoor te zorgen dat originele makers worden gecompenseerd voor het gebruik van hun werk bij het trainen van AI-modellen – maar dit is slechts een handjevol organisaties.
Ethische overwegingen
Naast het juridische aspect zijn ook de ethische implicaties diepgaand. Als een AI een lookalike kan creëren die een persoon vrijwel perfect nabootst zonder diens toestemming, is dat een gevaar voor het idee van persoonlijke identiteit. Dit leidt niet alleen tot een debat over het ethische gebruik van dit soort technologie, maar brengt ook praktische risico’s met zich mee voor de privacy, veiligheid en vrijheid.
Een door AI gegenereerde video kan bijvoorbeeld laten zien dat iemand iets doet wat hij in werkelijkheid nooit heeft gedaan, bijvoorbeeld het bijwonen van controversiële evenementen of het deelnemen aan illegale activiteiten. Dit soort misbruik kan leiden tot openbare vernedering, stigmatisering of ernstige persoonlijke gevolgen zonder dat de persoon ooit heeft deelgenomen aan de afgebeelde acties.
Bovendien kan in ernstige gevallen een digitale dubbelganger worden gebruikt om toegang te krijgen tot een beveiligde faciliteit of digitale accounts, wat kan leiden tot identiteitsdiefstal of ongeoorloofde toegang tot gevoelige informatie. De gevolgen zijn vooral ernstig in een context waarbij de nationale veiligheid of bedrijfsspionage betrokken is.
Risico’s van misbruik
De komst van digitale dubbelgangers brengt ook aanzienlijke risico’s van misbruik met zich mee. Ongeoorloofd gebruik van iemands digitale afbeelding voor advertenties of politieke campagnes zonder toestemming, maakt inbreuk op persoonlijke rechten en vervaagt ethische grenzen. Dit brengt niet alleen het risico met zich mee van nabootsing van identiteit en fraude, maar heeft ook gevolgen voor iemands persoonlijke en professionele reputatie; dit maakt strenge wettelijke regels nodig om mensen tegen dergelijk misbruik te beschermen.
Er zijn bijvoorbeeld wijdverbreide zorgen over het mogelijke gebruik van deepfakes om verklaringen of acties van politieke figuren te verzinnen. De angst bestaat dat deze video’s kunnen worden gebruikt om kiezers te misleiden of de reputatie van politieke tegenstanders aan te tasten, vooral naarmate de technologie toegankelijker en overtuigender wordt.
De uitdagingen van AI-dubbelgangers aanpakken
Naarmate AI steeds bekwamer wordt in het creëren van digitale dubbelgangers die bijna niet te onderscheiden zijn van echte mensen, wordt de urgentie voor bruikbare oplossingen steeds groter. De grote vraag waar we voor staan is: kunnen onze rechtssystemen en privé-gewoontes zich snel genoeg ontwikkelen om gelijke tred te houden met deze technologische sprongen?
Vernieuwen van wettelijke kaders
De opkomst van door AI gegenereerde gelijkenissen vraagt om een dringende herevaluatie van de bestaande wettelijke kaders. Dit omvat het herkennen en categoriseren van digitale persona’s als afzonderlijke entiteiten, en daarvoor zijn mogelijk nieuwe wetgeving en bescherming nodig. Er zou bijvoorbeeld wetgeving kunnen worden voorgesteld om het scheppen van een digitale dubbelganger te erkennen als ‘digitale geboorte’, waardoor mensen wettelijke rechten zouden kunnen krijgen op elk door AI gegenereerd beeld dat sterk op hen lijkt.
- Wetgevende maatregelen: er zijn onmiddellijke en proactieve wetgevende maatregelen nodig om het gebruik van AI bij het creëren van gelijkenissen te reguleren. Onze wetten moeten duidelijk omschrijven wat geldt als ongeoorloofd gebruik van digitale beelden, en ervoor zorgen dat mensen de controle behouden over hun digitale identiteit. Eén aanpak zou kunnen zijn om een register op te zetten waar mensen door AI gegenereerde afbeeldingen van zichzelf kunnen claimen en beheren.
- Toestemming en eigendom: het opstellen van duidelijke richtlijnen over toestemming en eigendom is essentieel. Mensen moeten het recht hebben om geïnformeerd te worden en om toestemming te geven voordat hun beeltenis wordt gebruikt of gerepliceerd. Dit houdt onder meer in dat duidelijk moet worden gemaakt hoe hun gegevens worden gebruikt om AI-modellen te trainen; zo kan transparantie en controle worden gewaarborgd.
Versterken van de mondiale samenwerking
Het mondiale karakter van digitale technologie en AI betekent dat het aanpakken van deze uitdagingen ook niet beperkt kan blijven tot één land. Internationale samenwerking is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van alomvattende regelgeving die digitale identiteiten over de grenzen heen beschermt.
- Internationale standaarden: we hebben een uniforme reeks internationale normen en voorschriften nodig die het creëren en gebruiken van digitale gelijkenissen regelen. Deze normen moeten gericht zijn op het harmoniseren van de aanpak van digitale rechten en privacy, waardoor de bescherming van individuen wereldwijd wordt gewaarborgd.
- Grensoverschrijdende wettelijke kaders: de inspanningen moeten zich ook richten op het opzetten van grensoverschrijdende juridische kaders die het ongeoorloofde gebruik van digitale gelijkenissen internationaal aanpakken en bestraffen. Dit zou helpen voorkomen dat entiteiten misbruik maken van de lacunes in de regelgeving tussen verschillende rechtsgebieden.
Hoe je je digitale identiteit kunt beschermen
Terwijl de samenleving aandringt op betere juridische hervormingen met betrekking tot AI, kun je nu al proactief maatregelen nemen om je online identiteit te beschermen:
- Wees selectief met je gegevens: denk twee keer na voordat je privé-informatie en foto’s online deelt. Elk stukje data kan worden gebruikt om AI-systemen te trainen, inclusief het maken van digitale gelijkenissen. Beperk het delen tot essentiële instanties en geef waar mogelijk de voorkeur aan veilige platforms die je privacy respecteren.
- Controleer en beperk app-machtigingen: controleer regelmatig de machtigingen die je aan mobiele apps en online diensten hebt gegeven. Beperk de toegang tot je camera, microfoon en fotobibliotheek, tenzij ze absoluut noodzakelijk zijn, en wees altijd op je hoede voor apps die meer informatie vragen dan ze nodig hebben om goed te werken.
- Gebruik tools voor gegevensmaskering: overweeg om diensten te gebruiken die je foto’s enigszins maskeren of wijzigen om te voorkomen dat AI ze nauwkeurig gebruikt om digitale modellen te maken. Deze tools kunnen details van de afbeelding subtiel veranderen op manieren die onzichtbaar zijn voor het menselijk oog, maar verstorend voor AI-algoritmen.
- Doe mee met digitale opruimacties: controleer regelmatig je online aanwezigheid. Verwijder oude accounts en onnodige foto’s van sociale media en overweeg om digitale voetafdrukken op te ruimen die nergens meer voor nodig zijn, maar wel kunnen worden uitgebuit.
- Pleit voor beter beleid: blijf op de hoogte van digitaal privacybeleid en ondersteun wetgeving die persoonlijke gegevens beschermt. Neem deel aan campagnes en teken petities die oproepen tot strengere regelgeving voor door AI gegenereerde content en betere transparantie in de manier waarop persoonlijke gegevens worden gebruikt.
- Onderwijs jezelf en je gemeenschap: kennis is macht. Maak gebruik van gratis bronnen om meer te leren over AI-technologie en de gevolgen ervan voor de privacy. Deel deze kennis in je gemeenschap om het bewustzijn te vergroten en anderen te helpen de risico’s en verdedigingsmechanismen tegen AI-misbruik te begrijpen.
- Controleer op misbruik: stel Google Alerts in voor jouw naam en zoek regelmatig online naar je afbeeldingen om te zien of ze verschijnen in een context die je niet hebt geautoriseerd. Met verschillende tools en platforms kun je controleren waar en hoe jouw beeltenis wordt gebruikt.
Kan het hebben van AI-dubbelgangers ooit iets goeds zijn?
Zoals we hebben gezien, geven door AI gegenereerde dubbelgangers aanleiding tot grote bezorgdheid over privacy en de controle over persoonlijke gegevens. Het vermogen van AI om onze gelijkenissen zo nauwkeurig te repliceren, brengt een groot aantal ethische vragen met zich mee die zorgvuldige overweging en streng toezicht vereisen. Maar kunnen er naast deze uitdagingen ook positieve toepassingen voor deze technologie bestaan? Dat zou inderdaad best kunnen.
AI-dubbelgangers kunnen bijvoorbeeld een revolutie teweegbrengen in de manier waarop we leren en omgaan met informatie. Gepersonaliseerde onderwijsassistenten, afgestemd op de leerstijl en het tempo van individuele leerlingen, kunnen het onderwijs voor iedereen toegankelijker en effectiever maken. Deze AI-entiteiten zouden verschillende onderwijsmethoden kunnen simuleren om de methode te vinden die het beste werkt voor elke leerling, waardoor de onderwijsresultaten mogelijk enorm verbeteren.
Op het gebied van de geestelijke gezondheid zouden AI-dubbelgangers in de toekomst als therapeutisch hulpmiddel kunnen dienen. Ze kunnen worden geprogrammeerd om psychologische ondersteuning te bieden, gesprekken te oefenen of mensen te helpen sociale vaardigheden te ontwikkelen in een omgeving met lage druk. Voor degenen die te maken hebben met isolatie of specifieke geestelijke gezondheidsproblemen, kan een responsieve AI die je begrijpt en empathisch reageert een belangrijke bron van ondersteuning zijn.
Bovendien zouden AI-dubbelgangers kunnen helpen in allerlei professionele omgevingen, door routinetaken en interacties uit te voeren, zodat menselijke werknemers zich kunnen concentreren op complexer, creatief werk. Dit zou kunnen leiden tot meer efficiëntie op de werkplek en werknemers in staat stellen dieper in te gaan op aspecten van hun werk die menselijk inzicht en creativiteit vereisen.
Om deze voordelen echter volledig te kunnen realiseren zonder onze ethische normen in gevaar te brengen, moeten er eerst krachtige regelgeving en duidelijke richtlijnen aanwezig zijn. Dit kader moet zorgen voor transparantie in de manier waarop AI-dubbelgangers worden ontwikkeld en gebruikt, met strikte maatregelen om de gegevens van individuen te beschermen en misbruik te voorkomen. Alleen onder deze omstandigheden kan het positieve potentieel van AI-dubbelgangers veilig en effectief worden benut.
Wat vind jij van AI-dubbelgangers? Kunnen de voordelen van dit soort technologie ooit opwegen tegen de ethische en juridische problemen die ermee gepaard gaan? Laat het ons weten in de reacties hieronder.
