Nepvacatures herkennen en vermijden: bescherm jezelf tegen vacaturefraude

Tips en adviezen
13 mins
  • Nepvacatures, oftewel “spookvacatures”, zijn vacatures voor functies waarvoor niet actief mensen worden aangenomen. Dat kan een belemmering vormen voor werkzoekenden die tijd en moeite verspillen door erop te solliciteren.
  • Uit een onderzoek van Clarify Capital blijkt dat veel werkgevers spookvacatures laten staan voor het geval een goede kandidaat solliciteert, maar dat 43% van de nepvacatures dit doet om de indruk te wekken dat het bedrijf groeit.
  • Diana Nevzoreanu, Talent Acquisition Lead bij ExpressVPN, benadrukt de erosie van vertrouwen in de arbeidsmarkt als gevolg van nepvacatures.
  • Om spookvacatures te vermijden, moeten werkzoekenden bedrijven grondig onderzoeken, vage beschrijvingen van vacatures nauwkeurig bekijken en vacaturetraceringstools gebruiken om sollicitaties in de gaten te houden.
  • Het gebruik van een VPN van hoge kwaliteit, zoals ExpressVPN, wordt aangeraden om de privacy en veiligheid tijdens het online zoeken naar een baan te verbeteren.

De werkloosheid in de VS bereikte in februari 2024 3,9%, het hoogste niveau in twee jaar. Naast de bekende uitdagingen waar werkzoekenden mee te maken krijgen bij het zoeken naar een baan, zoals het navigeren door vacatures, het schrijven van sollicitatiebrieven en het voorbereiden op sollicitatiegesprekken, is er nu een nieuw obstakel: nepvacatures, ook wel “spookvacatures” genoemd.

Deze misleidende vacatures zouden een mogelijke verklaring kunnen zijn voor de 6,46 miljoen werkloze Amerikanen. Bedenk eens hoeveel tijd je investeert in het solliciteren naar een baan. Die tijd kan verloren gaan aan vacatures die in realiteit niet bestaan. Bovendien kan het emotioneel erg frustrerend zijn om te solliciteren naar een baan waar je perfect voor lijkt te zijn, om vervolgens nooit meer iets te horen omdat de vacature nep bleek te zijn.

Deze verontrustende trend wijst op een groter probleem: kunnen we vacatures nog wel vertrouwen? En hoe vind je een échte baan? In dit artikel gaan we dieper in op de problematiek van spookvacatures. We ontrafelen de kenmerken van deze nepvacatures, leren je hoe je ze kunt herkennen en vermijden, en geven je tips om je kansen op het vinden van jouw droombaan te vergroten.

Ga naar …
Wat zijn spookvacatures?
LinkedIn en andere platforms spelen een rol
Spookvacatures en vacaturefraude
Hoe word je niet achtervolgd door nepvacatures?
Strategieën voor werkgevers
Wat kan er nog meer gedaan worden aan nepvacatures?

Wat zijn spookvacatures?

Spookvacatures klinken misschien griezelig, maar ze zijn helaas een reëel en frustrerend probleem op de arbeidsmarkt. Deze nepvacatures lijken op een fata morgana: ze beloven kansen die er in werkelijkheid niet zijn.

We kunnen ze onderverdelen in twee categorieën:

  • Onbedoelde vacatures die per ongeluk online blijven staan omdat niemand ze heeft verwijderd nadat de functie is ingevuld.
  • Opzettelijke vacatures zonder onmiddellijke intentie om mensen aan te nemen.

Een onderzoek door Clarify Capital, een financieel adviesbureau in New York, belicht dit fenomeen. Uit hun onderzoek onder meer dan 1.000 wervingsmanagers bleek dat de gemiddelde vacature twee tot drie maanden openstaat. In 10% van de gevallen staat de vacature zelfs zes maanden of langer online.

Nepvacatures: hoe lang staat de gemiddelde vacature open?

Waarom managers nepvacatures plaatsen

Naast het in kaart brengen van openstaande vacatures, ondanks dat er geen actieve werving plaatsvond, werd er ook dieper ingegaan op de motieven van de verantwoordelijke managers. De meest gehoorde reden was het aantrekken van nieuw talent, zelfs wanneer er op dat moment geen concrete behoefte aan was. Sommige werkgevers zetten openstaande vacatures echter ook strategisch in om een dynamische en groeiende organisatie uit te stralen, zowel intern als extern. Weer anderen zien het als een manier om een talentenpool op te bouwen waaruit ze kunnen putten wanneer er daadwerkelijk noodzaak is aan nieuwe medewerkers.

Waarom nepvacatures niet worden ingevuld

Waarom is dit belangrijk? “Om te beginnen wijst het op een dieper probleem van vertrouwen in de arbeidsmarkt,” zegt Diana Nevzoreanu, Talent Acquisition Lead bij ExpressVPN. “Denk aan de gevolgen voor werkzoekenden. Het gaat om tijdverlies en het verlies van vertrouwen in het systeem. Werkzoekenden kunnen gaan twijfelen aan de legitimiteit van alle vacatures en zich afvragen of solliciteren wel de moeite waard is.”

1 op de 10 aanwervende managers heeft al meer dan 6 maanden een openstaande vacature

De huidige praktijk op de arbeidsmarkt creëert een vertekend beeld van de werkelijke kansen. Terwijl officiële cijfers een overvloed aan vacatures suggereren, ervaren werkzoekenden vaak een heel andere realiteit.

“Door de opeenvolgende ontslagen bij mijn huidige techbedrijf voelde ik de druk om iets nieuws te zoeken”, aldus een IT-professional die anoniem wil blijven tegenover ExpressVPN. “De afgelopen vier maanden heb ik sollicitaties verstuurd naar zo’n 120 vacatures, op zoek naar meer stabiliteit. Ik kreeg een paar afwijzingen, maar de meeste sollicitaties verdwenen spoorloos.

“Nog demotiverender is dat deze vacatures maanden na mijn sollicitatie nog steeds openstaan. Het voelt alsof mijn sollicitaties in een bodemloze put verdwijnen. Zelfs solliciteren naar functies onder mijn niveau, omdat ik wanhopig op zoek ben naar verandering, leidt tot niets. De stilte na mijn sollicitaties is oorverdovend. Het is enorm frustrerend om kansen die binnen handbereik lijken te liggen, steeds te zien mislopen.”

“Nog demotiverender is dat deze vacatures maanden na mijn sollicitatie nog steeds openstaan. Het voelt alsof mijn sollicitaties in een bodemloze put verdwijnen.”

Een juridisch medewerker vertelt ons: “Ik studeerde eind 2022 af met de overtuiging dat ik meteen de arbeidsmarkt op zou stappen, klaar om aan mijn carrière te beginnen. Meer dan een jaar later werk ik als caissière om de eindjes aan elkaar te knopen en probeer ik nog steeds mijn eerste professionele baan te vinden. Ondanks duizenden verstuurde sollicitaties, blijft het angstaanjagend stil aan de andere kant.

“De weinige keren dat ik überhaupt een reactie ontvang, krijg ik te horen dat ik onvoldoende ervaring heb, zelfs voor functies waarvoor ik aan alle genoemde kwalificaties voldoe. Deze voortdurende cyclus van hoop en teleurstelling is slopend. Het voelt alsof de arbeidsmarkt een onneembare vesting is, met talloze fictieve vacatures die mij en velen anderen ervan weerhouden om zelfs maar een voet tussen de deur te krijgen.”

De rol van LinkedIn en andere platforms

Op LinkedIn en andere online banenplatforms waart de spookvacature rond. Deze platforms, bedoeld om werkzoekenden en werkgevers te verbinden, worden helaas ook misbruikt als verzamelplaats voor vacatures die niet écht bestaan.

Op het moment van publiceren stonden er in de Verenigde Staten alleen al 1,6 miljoen vacatures op LinkedIn die ouder waren dan 30 dagen. Dat is een enorm aantal nepvacatures.
Op het moment van schrijven stonden er in de Verenigde Staten alleen al 1,6 miljoen vacatures op LinkedIn die ouder waren dan 30 dagen. Dat is een enorm aantal nepvacatures.

Nevzoreanu zegt: “LinkedIn, met zijn gigantische netwerk, is een waardevolle tool voor professionals. De reputatie als platform voor professionele connecties maakt het een betrouwbare bron voor vacatures. Maar dit vertrouwen kan worden geschaad. Werkgevers en rekruteerders kunnen gemakkelijk vacatures plaatsen zonder onmiddellijke plannen om mensen aan te werven, wat bijdraagt tot het fenomeen van spookvacatures.”

Spookvacatures en vacaturefraude

Spookvacatures zijn niet het enige probleem. LinkedIn en soortgelijke platforms worden helaas ook gebruikt voor fraude. Valse recruiters lokken nietsvermoedende werkzoekenden met nepvacatures om vervolgens hun persoonlijke informatie te stelen. In andere gevallen misbruiken ze de schijn van een baan om geld te innen voor “training” of “apparatuur”, zonder dat er daadwerkelijk een baan in het verschiet ligt.

Pas op voor LinkedIn-fraude! Er kan een nepvacature opduiken van een écht bedrijf, met een verdachte link waarin het woord "malware" voorkomt.
Pas op voor LinkedIn-fraude! Er kan een nepvacature opduiken van een écht bedrijf, met een verdachte link waarin het woord “malware” voorkomt.

De recente golf van vacaturefraude is een grimmige echo van de al bestaande problematiek van spookvacatures. Beide spelen in op de kwetsbaarheid van werkzoekenden, maar met nare gevolgen. Nepvacatures verspillen kostbare tijd en energie, terwijl vacaturefraude tot financiële schade en identiteitsdiefstal kan leiden.

FunctieSpookvacaturesVacaturefraude
IntentieHebben misschien geen onmiddellijke aanwervingsplannen, maar zijn niet bedoeld om te frauderen.Proberen werkzoekenden te misleiden of bedriegen.
Algemeen doelOm een talentenpool op te bouwen of de schijn van groei te wekken.Om persoonlijke informatie of geld van werkzoekenden te krijgen.
Financiële gevolgen voor werkzoekenden Niet direct, maar kan wel leiden tot verspilde tijd en moeite.Leidt vaak tot financieel verlies of identiteitsdiefstal.
Legitimiteit van het bedrijf Vaak echte bedrijven met potentiële toekomstige mogelijkheden.Vaak nepbedrijven of een verkeerde voorstelling van echte bedrijven.
CommunicatieGaan soms de eerste communicatie aan, maar zetten zelden door.Vaak agressief in communicatie, aandringen op persoonlijke informatie of betalingen.

Tips voor het vinden van echte vacatures

Ben je het zat om tevergeefs te solliciteren op posities die eigenlijk niet bestaan? Volg dan deze stappen om nepvacatures en spookvacatures te omzeilen en je te richten op echte kansen die je carrière vooruit kunnen helpen:

1. Doe je huiswerk

Begin met onderzoek. Bedrijven met echte banen hebben vaak een actieve online aanwezigheid. Controleer hun officiële website en sociale media voor aankondigingen van vacatures. Als de vacaturetekst niet overeenkomt met wat er op de officiële kanalen staat, is het misschien een spook. Echte vacatures bevatten vaak gedetailleerde beschrijvingen over de functie, het team en de bedrijfscultuur. Vage vacatures? Grote rode vlag.

2. Kijk uit voor willekeurige vereisten

Kijk uit voor vacatures die niet specifiek zijn, zoals onduidelijke functietaken of vereisten die te breed lijken. Echte vacatures hebben meestal gedetailleerde verantwoordelijkheden en kwalificaties. Als de vacature op iedereen lijkt te passen, is de kans groot dat dat ook daadwerkelijk de bedoeling is: er is geen geschikte kandidaat in gedachten.

3. Controleer de datum van plaatsing

Een baan die maandenlang is gepubliceerd en steeds weer verschijnt, kan een spookvacature zijn. Bedrijven die actief vacatures plaatsen, streven ernaar om functies binnen een redelijke termijn in te vullen. Langdurige vacatures die steeds weer opduiken, worden misschien bewaard om cv’s te verzamelen in plaats van een onmiddellijke vacature in te vullen.

4. Ga na of de extra’s realistisch zijn

Wees ook op je hoede voor banen met een aanzienlijk hoger loon maar weinig vereisten. Spookvacatures bevatten meestal een lange lijst met extraatjes om je over te halen te solliciteren, maar geven weinig details over wat je dagelijkse taken zullen zijn.

5. Onderzoek de opvolging

Na de sollicitatie kan een follow-up veel onthullen over de legitimiteit van de baan. Bedrijven die serieus willen werven, hebben een gestructureerd wervingsproces. Als je vervolgmailtjes of -telefoontjes in het niets verdwijnen of de reacties vrijblijvend zijn, kan het om een spookvacature gaan.

6. Gebruik tools voor het bijhouden van vacatures

Gebruik vacaturetraceringstools of zelfs een eenvoudige spreadsheet om bij te houden voor welke functies je hebt gesolliciteerd, inclusief sollicitatiedata en eventuele communicatie die je met de werkgever hebt gehad. Dit kan je helpen patronen te herkennen, zoals bedrijven die nooit reageren, wat een rode vlag kan zijn voor nepvacatures.

7. Gebruik een VPN voor privacy

Als je naar banen zoekt, vooral op openbare of onbeveiligde wifi-netwerken, overweeg dan een premium VPN zoals ExpressVPN te nemen. Een VPN versleutelt je internetverbinding, beschermt je persoonlijke informatie tegen hackers en zorgt ervoor dat je zoektocht naar een baan privé blijft. Dit is essentieel bij het indienen van cv’s en persoonlijke gegevens bij potentiële werkgevers.

8. Stel Google Alerts in

Blijf op de hoogte van de bedrijven waarin je geïnteresseerd bent door Google Alerts in te stellen. Op deze manier ontvang je updates over alle nieuwe inhoud met betrekking tot deze bedrijven, zodat je eventuele inconsistenties in vacatures kunt ontdekken of meer informatie kunt verzamelen om de legitimiteit van een vacature te valideren.

Strategieën voor werkgevers 

Spookvacatures zijn niet alleen een nachtmerrie voor werkzoekenden; ze achtervolgen ook werkgevers en werpen een schaduw over hun geloofwaardigheid en werkgeversmerk. Gelukkig zijn er stappen die bedrijven kunnen nemen om deel uit te maken van de oplossing, in plaats van van het probleem. Nevzoreanu deelt graag enkele tips:

Begrijp de impact op je merk

Het voortdurend plaatsen van spookvacatures kan het imago van een bedrijf aantasten, waardoor het in de ogen van werkzoekenden onbetrouwbaar of bedrieglijk lijkt. Deze perceptie kan zich snel verspreiden, vooral op sociale media en websites met werkgeversbeoordelingen zoals Glassdoor, waardoor toptalent mogelijk wordt afgeschrikt om in de toekomst op echte vacatures te solliciteren.

Zet in op transparantie

Zorg ervoor dat je vacatures altijd actueel zijn en de werkelijke behoefte aan personeel weerspiegelen. Als een vacature is ingevuld of niet langer beschikbaar is, verwijder de vacature dan onmiddellijk. Transparantie schept vertrouwen bij potentiële sollicitanten. Als je cv’s verzamelt voor toekomstige mogelijkheden, wees daar dan open over. Overweeg om een talentenpool of community te creëren waar potentiële kandidaten interesse kunnen tonen in toekomstige mogelijkheden zonder de verwarring van een specifieke vacature.

Ethische praktijken bij vacatures

Wees nauwkeurig en waarheidsgetrouw in je functiebeschrijvingen. Vermijd het gebruik van vacatures om interesse te peilen of salarissen te verkopen. Dit is niet alleen tijdverspilling voor werkzoekenden, maar kan ook leiden tot juridische problemen en schade aan de reputatie van je bedrijf als het als misleidend wordt ervaren.

Behandel ghosting van beide kanten

Spookbanen en ghosting zijn twee problematische praktijken die helaas vaak hand in hand gaan. Werkgevers kunnen dit proactief aanpakken door de communicatie met kandidaten tijdens het sollicitatieproces te verbeteren, constructieve feedback te geven aan niet-geslaagde sollicitanten en een cultuur van respect en openheid te bevorderen. Erken de tijd en moeite die kandidaten in hun sollicitatie steken. Zelfs een eenvoudige geautomatiseerde reactie kan het gevoel dat ze genegeerd of getreiterd worden, verzachten.

Bevorder een positieve ervaring voor kandidaten

Het creëren van een positieve ervaring voor alle sollicitanten, ongeacht de uitkomst, kan zelfs afgewezen kandidaten veranderen in pleitbezorgers van het merk. Dit betekent duidelijke communicatie vanaf de ontvangst van de sollicitatie tot de uiteindelijke beslissing, tijdige updates en respectvolle betrokkenheid.

Maak verstandig gebruik van technologie

Maak op verantwoorde wijze gebruik van systemen voor het volgen van kandidaten en CRM-tools om potentiële kandidaten op de hoogte en betrokken te houden, maar voorkom dat ze worden overspoeld met irrelevante communicatie. Technologie moet het wervingsproces verbeteren, niet depersonaliseren.

Hecht waarde aan terugkoppelen

Moedig feedback van kandidaten over hun sollicitatie-ervaring aan en gebruik deze gegevens om je processen voortdurend te verbeteren. Dit kan helpen bij het identificeren van onbedoelde barrières of negatieve percepties rond jouw wervingspraktijken.

Wat moet er nog meer gedaan worden aan nepvacatures?

Terwijl het voor werkzoekenden en werkgevers een positieve stap is om actie te ondernemen tegen spookvacatures, is dit nog maar het begin. Platforms zoals LinkedIn en andere carrièresites dragen hierin ook een grote verantwoordelijkheid. Deze platforms dienen hun aanpak te verbeteren. Nevzoreanu licht toe hoe dat kan:

  • Een rigoureuzere controle voordat een vacature wordt geplaatst, kan een wereld van verschil maken. Stel je een wereld voor waarin elke vacature op echtheid wordt gecontroleerd. Dat zou iedereen een hoop tijd en hoofdpijn besparen. Bovendien zouden deze platforms hun technische capaciteiten kunnen gebruiken om mogelijke spookvacatures automatisch te herkennen en te markeren.
  • Transparantie is ook een noodzaak. Platforms kunnen het voortouw nemen door meer details van werkgevers te vragen over de status van de baan en het verplicht te maken om de voortgang van de baan bij te werken. Is iemand aangenomen? Geweldig, laat die status in real-time veranderen.
  • Er gaat ook niets boven het wapenen van mensen met kennis. Platforms hebben het bereik en de middelen om zowel werkgevers te informeren over de gevolgen van spookvacatures als werkzoekenden over hoe ze deze kunnen herkennen. Snelgidsen, tips, webinars, noem maar op. Hoe beter de gebruikers geïnformeerd zijn, hoe moeilijker het wordt voor nepvacatures om te gedijen.
  • Het creëren van een feedbackcultuur waarin werkzoekenden hun sollicitatieproces kunnen delen of beoordelen, kan werkgevers ervan weerhouden spookvacatures te plaatsen. Door negatieve ervaringen met nepvacatures te melden, kunnen werkzoekenden anderen behoeden voor tijdverspilling en frustratie.

Meer dan carrièreplatforms

Het gaat niet alleen om de acties van werkgevers en waakzaamheid onder werkzoekenden. Beleidsmakers zouden ook de praktijken van vacatures kunnen reguleren om eerlijkheid en transparantie op de banenmarkt te garanderen.

“Er moet ook een cultuuromslag komen op de arbeidsmarkt,” zegt Nevzoreanu. “Meer dialoog tussen werkzoekenden, werkgevers en de platforms die ze gebruiken kan helpen om een eerlijker en efficiënter wervingsproces te creëren.”

Ben jij spookvacatures of nepvacatures tegengekomen of kost het je moeite om online vacatures te vinden? Deel je ervaringen en strategieën hieronder in de opmerkingen.

Veelgestelde vragen over spook- en nepvacatures en vacaturefraude

Wat is een spookkandidaat?
Wat is ghosten op het werk?
Wat gebeurt er als ik mijn baan zomaar stilletjes verlaat?
Wat is een voorbeeld van een nepvacature?
Wat moet je doen als je wordt opgelicht door een nepvacature?